صنعت رسانه

راز و رمز صنعت رسانه

  • نوشته شده : زهرا ترک
  • 13 جولای 2019
  • تعداد نظرات :0

باشگاه شما»، جایی است که دانشجویان، نخبگان و پژوهشگران علوم انسانی در آن، مقالات خود رابا مخاطبان خود به اشتراک می‌گذارند. شما هم می‌توانید با ارسال مقالات علمی‌ژورنالیستی، بعد از ارزیابی توسط هیئت تحریریه باشگاه اندیشه، مقالات خود را منتشر کنیددسترسی به سایر مقالاتِ «باشگاه شما».

| صنعت‌های رسانه ای همانند بسیاری از صنعت ها معمولا در طی مسیر تولد، معرفی، رشد، رسیدن به بلوغ و زوال تدریجی تکامل می‌یابد.

صنعت رسانه یکی از پرسودترین صنایع جهان در عصر حاضر است که در موازات با جنبه‌های اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی، جنبه اقتصادی و کسب سودهای کلان از آن نیز بسیار حائز اهمیت شده‌است. در اولین نگاه میتوان به صنعت فرهنگ پرداخت که به معنای تبدیل شدن فرهنگ به کالا است؛ به عبارت دیگر کالایی شدن فرهنگ، فرهنگ را توسط سرمایه‌داران وارد بازارهای اقتصادی کرد به گونه‎ای که بتواند اهداف مادی آنان را تأمین کند و خرید و فروش شود. درگذشته فرهنگ امری ارزشی، اخلاقی، فلسفی، فکری، حیاتی و اجتماعی بود؛ در آن رویکرد ساخت و تولید فرهنگ یک حرکت عمومی – اجتماعی بود که در طول تاریخ شکل می‌گرفت و با نوعی از عقلانیت جمعی همراه و سازگار بود در حالی که رسانه‌های نوین نقش جایگزین بسیاری از عوامل موثر در ساخت ذهنیت و فرهنگ را به وجود آورد. قدرت رسانه‌ای قدرتی واقعی‌تر از قدرت های سیاسی است که هم اکنون، تسخیر افکار عمومی را به شیوه‌های مختلف و پیچیده برای تحقق اهداف سیاسی، مادی و… عهده‌دار است.

این قدرت مطلق بودن یک خصوصیت آنی قابل پرهیز یا کنترل نیست. کنترل رسانه‌ای در بهترین وضعیت، حالتی ضد جریان اجتماعی، ایجاد می کند که در صورت های مختلف به عنوان سانسور، فیلترینگ، ضد آزادی و امثالهم مطرح می شود. در اینجا، دیگر معنایی یا جایگاهی برای ارزشهای پیشین وجود ندارد؛ ارزش‌هایی که انسان را به جایگاه متعالی انسان می برد که اهداف از خلقت وی را تأمین میکند. ساخت ارزشها توسط رسانه امری است که به همراهی حداکثری مخاطبان استوار است لذا نوعی از «جمع گرایی» متکی است که خود جای عناصر ارزش گذاری در جامعه را گرفته است.

بنابراین رسانه فرهنگ را به مثابه کالا وارد بازار خرید و فروش می کند و درآمد خود را میتواند از این سرمایه گذاری به صورت های گوناگون از قبیل: اهداف اجتماعی، اهداف سیاسی، کسب درآمد اقتصادی و… برداشت کند. (بشیر, 1393)

چگونه شرکت های رسانه ای و ساختار های بازار صنعت رسانه در طول زمان تغییر کردند؟ از آنجایی که صنعت رسانه، یک صنعت جدید و در حال معرفی کردن مراحل اولیه چرخه حیات خود است، بسیاری از ورودی ها در این صنعت در حال شکل گیری است، به گونه ای که شرکت ها نسخه های بسیار گوناگونی از محصولات صنعتی را پیشنهاد می کنند، نرخ نوآوری محصول بالاست و سهام بازار به سرعت در حال تغییر است.

هم چنین با گذشت زمان، به علت سودآوری محتمل و بالای این صنعت، رقابت در حال افزایش است. این صنعت سعی در توسعه دادن خروجی های خود و انواع محصولات و در عین حال کاهش قیمت ها دارد. زمانی که طراحی یک محصول مورد قبول واقع می شود و محصول استانداردسازی می شود، شرکت های صنعتی عموماً نسبت به قیمت و هزینه آگاهانه عمل می کنند. در نتیجه، فعالیت های نوآوارانه بسیاری از شرکت ها رفته رفته به نوآوری محصول به محصول تغییر می یابد. ظهور اقتصاد صرفه به مقیاس در تولید و فروش منجر به افزایش چشمگیر تمرکز در بازار میشود. شرکت هایی که نتوانند خود را با این تغییرات تطابق دهند، ورشکست میشوند.

در طول تکامل بسیاری از صنعت های رسانه ای، ممکن است دوره ای ناکام تجربه شود که باعث کاهش تعداد شرکت ها میشود. سپس این صنعت به دوره بلوغ می‌رسد، مرحله ای که وارد شدن به آن دشوار است، چون محیط رقابتی صنعت رسانه نسبتا ثابت و پایدار شده است. شرکت های باقی مانده سودآوری بالایی دارند و اغلب مشتریان وفاداری به دست آورده اند. از این رو، ویژگی صنعتی در طول زمان با دست به دست شدن تغییرات در ساختار بازار تکامل می یابد.

فرآیند تکاملی زمانی صورت می گیرد که بین شکل های مختلف شرکت یکی از آن ها انتخاب شود، شرکتی که دارای ایده های مختلف باشد، محصولات و خدمات مختلف تعبیه شده ای خواهد داشت که بتواند آنها را به مشتریان خود ارایه نماید.(گرایسکی،1991) نقل شده در هانزون کرابرگ و آنه لیزه هوگنبریک (2016)).

در اینجا پیرامون عامل های عمومی بحث خواهیم کرد که به ورود وجود و شانس زنده ماندن شرکت های تازه وارد و شرکت های فعلی را در نظر گرفته ایم و اثر رفتار آن ها را بررسی خواهیم کرد. این بحث را با خلاصه ای از چرخه حیات صنعت رسانه و ویژگی های کلی صنعت های رسانه ای شروع می‌کنیم. سپس ایده های مربوط به دو گروه از نظریه های اقتصادی رفتار سازمانی را ارایه دارد: اکولوژی سازمانی(OE) و سازمان های صنعتی(IO). به طور کلی، اکولوژیست های سازمانی به دنبال شباهت‌های عمومی هستند، در حالی که محققان  IO بر روی تفاوت بین آن ها در صنعت تمرکز دارند. هر دو دیدگاه مفید هستند و سعی در درک پویایی صنعت رسانه دارند. بر اساس درک توسعه یافته، در مورد پیامدهای توسعه و ویژگی های مربوط به صنعت رسانه بحث میکنیم، هم چنین تحقیقات آتی در این زمینه را جهت دهی خواهیم کرد. (Hanvan Kranenburg, Annelies Hogenbirk, 2016)

چرخه حیات صنعتی مربوط به صنعت های رسانه ای

صنعت‌های رسانه ای همانند بسیاری از صنعت ها معمولا در طی مسیر تولد، معرفی، رشد، رسیدن به بلوغ و زوال تدریجی تکامل می‌یابد. بنا بر تجربه های صنعتی، به دست آوردن موفقیت در هر کدام از این مراحل منجر به ایجاد تغییر در فروش، هزینه ها، سودآوری مشتریان و رقابت بین آنها می‌شود. این تغییرات در تمام صنعت ها رایج است. شناخت موقعیت یک صنعت در چرخه حیات صنعتی به درک پویایی ساختار بازار جهت ورود، خروج و الگوهای بقا شرکت کمک میکند. در جدول 1 برخی از توسعه های اصلی در مراحل مختلف چرخه حیات صنعت رسانه را نشان میدهد.

فاز اولیه آن بوسیله پایین بودن حجم تولیدات خروجی با هزینه بالا شناخته میشود. سود به علت پایین بودن میزان فروش به مشتری منفی است، این محصولات تنها توسط نوآواران شناسایی می شود. علاوه بر این، میزان عدم قطعیت بالاست چون بازار بالقوه برای ارائه این دست از محصولات شفاف نیست و پیش بینی های انجام شده بر روی موفقیت بالقوه آن بسیار متغیر است. به عنوان نمونه ای مهم می توان به کسب و کار ویدیو های آنلاین اشاره کرد. موفقیت این مرحله منجر به ورود سریع شرکت‌های جدید به بازار می‌شود که سریعا می توانند به فروش بالایی دست یابند و سودآوری در این صنعت را افزایش می‌دهند. میزان عدم قطعیت کاهش می یابد، طراحی محصولات سودآور نیز استانداردسازی می‌شود.

خروجی به سرعت جهت پاسخ دهی به طراحی محصولات جدید شناخته شده و تقاضاهای برآورده نشده بازار رشد می‌کند. در این مرحله، شرکت‌های صنعتی عموما نسبت به قیمت و هزینه آگاه هستند که منجر به انتقال نوآوری از محصول به فرآیند می شود. به عنوان نمونه می توان به تلویزیون‌های ماهواره ای، رسانه‌های آنلاین و چند رسانه اشاره کرد که در این مرحله رشد کردند.

زمانی که صنعت به بلوغ برسد شرکت هایی که نتوانند خود را با این تغییرات وفق دهند، ورشکست خواهند شد، دوره لرزشی است که در آن تعداد شرکت های فعال در این صنعت به طرز قابل توجهی کاهش می یابد.

 

زمانی که صنعت به بلوغ برسد شرکت هایی که نتوانند خود را با این تغییرات وفق دهند، ورشکست خواهند شد. دوره لرزشی است که در آن تعداد شرکت های فعال در این صنعت به طرز قابل توجهی کاهش می یابد.

 

سپس حجم فروش به نقطه اوج خود میرسد، دراین مرحله هنوز سودآوری بالاست چون بازار رسانه بالغ رو به رشد است تا زمانی که به یک نرخ قابل تنظیم و پیش بینی شده برسد.

محصولات و خدمات رسانه ای برای مشتریان و تامین کننده به خوبی شناخته شده است. سهام های بازار به آرامی درحال تغییر است و مانع های ورود و خروج از این صنعت بالاست.(پیکارد،2002) نقل شده در هانزون کرابرگ و آنه لیزه هوگنبریک (2016).

مرحله بعدی چرخه حیات ناتمام است. درآینده با کاهش تقاضا، تعداد شرکت ها کاهش میابد. با کاهش این توسعه نشان دهنده به پایان رسیدن صنعت است.

جدول 1

 

در میان تمام صنعت ها، صنعت روزنامه نزدیک به زوال است چون مخاطبان و تبلیغ کنندگان با روش های جدید فناوری اطلاعات و ارتباطات آشنا شده‌اند. روزنامه ها بیش از300 سال است که به بخشی از زندگی روزانه ما تبدیل شده اند، از آنجایی که تاریخ روزنامه نگاری طولانی است و به خوبی مستند سازی شده است، پیشینه روزنامه به طور قابل توجهی باعث توسعه نظریه چرخه حیات رسانه شده است. بنابراین، مکررا به این صنعت به عنوان نمونه ای از چرخه حیات رسانه ارجاع شده است.

تکامل صنعت روزنامه در هلند نشان دهنده وجود چرخه حیات صنعتی است. مرحله اولیه با معرفی روزنامه های چاپ روز، در 1618 شروع و در 1848 خاتمه یافت، زمانی که 30 روزنامه در حال چاپ بود. در سال 1848، آزادی مطبوعات در انجمن های هلند مطرح شد که شروع دوره رشد محسوب میشود. مرحله دوم، دوره ای است که در آن افزایش چشمگیری در تعداد روزنامه ها پس از سال 1869 مشاهده شد. در سال 1869 دولت هلند سیستم مالیات مخصوص برای روزنامه ها را لغو کرد که dagbladzegel نامیده میشود.

لغو سیستم مالیات باعث تحریک فعالیت اقتصادی برای شرکت های ناشر روزنامه میشود. هزینه های شرکت ناشر برای تولید روزنامه با لغو مالیات دولت به تدریج کاهش یافته است. روزنامه های فعلی از نظر سودآوری تقویت شده هستند و احتمال بقای شرکت های فعلی و تازه‌ وارادان بالقوه در این صنعت وجود دارد. در شکل 1 این مسئله نشان داده شده است.

مرحله بلوغ را میتوان به دو زیر مرحله تقسیم کرد. زیر بخش اول بوسیله نرخ ورود خالص نزدیک به صفر شناخته میشود که بین دوره های 1900 تا 1939 بود. پس از جنگ جهانی دوم، تعداد روزنامه های چاپ روز در هلند کاهش پیوسته ای داشت که همزمان با افزایش انتشار کلی بود(شکل1).

پس از جنگ جهانی دوم، مقیاس تولید افزایش چشمگیری داشته است که احتمالا به علت نوآوری ها فنی است. شواهدی مبنی بر افزایش مقیاس های اقتصادی درصنعت روزنامه سایر کشورها مانند آرژانتین، دانمارک، ایرلند وایالت متحده وجود دارد.  (کارول،گوستافون،رز،سولینگ, 1999)

با این وجود، برخلاف صنعت روزنامه، بلوغ تا زمان رسیدن به زوال ادامه نخواهد داشت. همچنین ورود تازه وارادان به این حوزه متوقف نشده است و تعداد شرکت ها ثابت می شود تا زمانی که توسعه های جدیدی برای تکامل این صنعت صورت میگیرد.

صنعت هنوز هم در حال بقاست. بقا زمانی روی می دهد که شرکت های فعلی با موفقیت چالش های موجود را پشت سر بگذرانند. عموما چالش ها بر اساس نوآوری محصول و فرآیند هستند. نمونه ای از این صنعت که شاهد بقای بلند مدت آن بوده ایم، صنعت سازنده تلویزیون ایالات متحده است.  (سیمونز, 2000)

 

منابع:
Greoski. (1991).
Hanvan Kranenburg, Annelies Hogenbirk. (2016). Retrieved from همشهری ترین: http://www.hamshahritraining.ir/news-3954.aspx
بشیر, ح. (1393). بازیابی از Noormags.
پیکارد. (2002).
سیمونز, ک. و. (2000).
کارول،گوستافون،رز،سولینگ. (1999). Retrieved from http://www.hamshahritraining.ir/news-3954.aspx

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

code