ماشینهای بدون راننده باید چه کسی را بکشند؟
- نوشته شده : باشگاه اندیشه
- 20 آوریل 2019
- تعداد نظرات :0
سیاست و اقتصاد | اقتصاد و تکنولوژی | هوش مصنوعی
| اگر شما پشت فرمان ماشینی باشید که در حال تصادف است، ترجیح میدهید با تعدادی گربه تصادف کنید یا تعدادی کودک؟ حال، انتخاب ماشینهای خودران چه باید باشد؟
طبق یک نظرسنجی گسترده، ماشینهای بدون راننده در موقعیتهای اجتناب ناپذیرِ تصادف در مقابل افراد جوان و سالمند، باید از جوانترها دوری کنند.
در “آزمایش ماشین اخلاقی” در میان بیش از 2 میلیون شرکت کننده از 233 کشور، مردم ترجیح دادند که انسانها را در مقابل حیوانات، جوانترها را در مقابل سالمندان و تعداد آدم بیشتر در مقابل تعداد کمتر را نجات دهند.
اگر شما پشت فرمان ماشینی باشید که در حال تصادف است، ترجیح میدهید با تعدادی گربه تصادف کنید یا تعدادی کودک؟ ترجیح میدهید با برخورد به یک مانع بتنی، خود و دیگر سرنشینان ماشین را بکشید و یا تعدادی سالمند را که در حال عبور از خیابان هستند؟
اگر به جای افراد سالمند، یک خانم باردار به همراه یک کودک بود چطور؟ و یا دو مجرم؟ و یا سه فرد بی خانمان؟ و یا تعدادی رییس تجاری؟
اینها تعدادی از سوالهایی است که افراد تیم تحقیقاتی ادموند ایواد، فوق دکترای دانشگاه ام.آی.تی، سعی کردند در مقاله جدیدشان به نام “آزمایش ماشین اخلاقی” به آنها پاسخ دهند که در مجله “نیچر” چاپ شد. هدف تحقیق این بود که بررسی کنند از نظر مردم، خودروهای خودران (بدون سرنشین)، اگر و وقتی نیاز بود، چگونه باید تصمیم بگیرند که چه کسی را بکشند؟ تحقیق آنها بر اساس پاسخ بیش از 2 میلیون شرکت کننده از 233 کشور مختلف است.
تیم تحقیقاتی ایواد متوجه شدند که در اکثر مواقع، مردم ترجیح میدهند که انسانها را در مقابل حیوانات، جوانترها را در مقابل سالمندان و تعداد آدم بیشتر در مقابل تعداد کمتر را نجات دهند. البته در مواردی مردم طبق فرهنگشان جواب متقاوتی برای اولویت نجات افراد میدادند.
به عنوان مثال، مردمی که در آمریکای لاتین زندگی میکردند ترجیح میدادند افراد جوان تر را نجات دهند در حالی که افرادی که در آسیا زندگی میکردند پاسخشان برعکس این افراد بود. با این حال، به نظر میرسد بیشتر افراد ترجیح میدهند که افراد پیاده در حال عبور را نجات دهند تا سرنشینان خودرو، و یا نجات افرادی را که قانونمند هستند بر افرادی که بدون استفاده از پل هوایی یا خط کشی خیابان از آن عبور میکنند ارجح میدانستند. به جز در کشورهای فقیرتر که رانندهها عموما در مقابل اینجور افراد صبورتر هستند.
“در اکثر مواقع، مردم ترجیح میدهند که انسانها را در مقابل حیوانات، جوانترها را در مقابل سالمندان و تعداد آدم بیشتر در مقابل تعداد کمتر را نجات دهند. البته در مواردی مردم طبق فرهنگشان جواب متقاوتی برای اولویت نجات افراد میدادند.“
پاسخ افراد شرکت کننده توسط ماشین اخلاقی در یک نظرسنجی طراحی شده توسط ایواد در سال 2016 ثبت میشدند تا محققان بتوانند ابتداییترین غریزه کشتن را در ما بررسی کنند.
بازی ماشین اخلاقی شبیه مسئله ترولی (مسئله تراموا) است که البته مشهور هم نیست (و یا به عبارتی آیا یک نفر را میکشید که پنج نفر را نجات دهید؟)، که البته برای خودروهای خودران سنجیده میشوند. عظیم شریف، که در نوشتن این مقاله همکاری کرده است و یکی از محققان کانادا در زمینه روانشناسی اخلاقی در دانشگاه کلمیبا است، در یک مصاحبه عنوان کرده است که رانندهها در موقعیتهای خطرناکی مانند اینها، از روی غریزه واکنش نشان میدهند در حالی که ماشینهای خودران این انتخاب را دارند که با بررسی کردن موقعیت واکنش نشان دهند.
شریف گفته است:«آنها تصمیماتی میگیرند که باعث میشود ریسک موجود بین افراد مختلف داخل خیابان تقسیم شود.»
شرکت کنندگان در یک دو راهی اخلاقی گیر کرده بودند که هرچه زندگی اتوماتیک پیشرفت میکند، بیشتر اذهان عمومی را درگیر میکند: چقدر قدرت باید به ماشین آلات داده شود؟ این اتفاقات مربوط به مسئله ترولی که در زندگی واقعی میافتند – هرچند احتمال بروزشان بسیار ناچیز باشد – ترس مداوم مردم برای تصمیمات بین مرگ و زندگی را هدف قرار میدهد.
شریف میگوید:«اینطور به نظر میآید که سال 2018 سالی بود که مردم شروع به مخالفت با تکنولوژیهای نوظهور کردند. (خودروهای خودران) احتمالا اولین محصولاتی هستند که میتوان آنها را طوری برنامه ریزی کرد که زندگی مالک خود را به عمد و برخلاف خواست خودش در معرض خطر قرار دهند.»
شریف معتقد است که دوراهی اخلاقی مخصوصا در مورد خودروها مطرح است چون ما زمان زیادی از وقت خود را در آنها و میزان زیادی از پولمان را برای آنها خرج میکنیم.
به علاوه، تقریبا هرکسی که به طور مستمر رانندگی میکند، با چنین موقعیتهای پرخطری که باید در کسری از ثانیه تصمیم مهمی برایش گرفته شود، رو به رو شده است. در سال 2010، خانمی از کبک کانادا، اما شورنوبج، ماشین خود را وسط اتوبان متوقف کرد که یک خانواده اردک را نجات دهد و باعث مرگ دو نفر موتورسوار شد.
شریف معتقد است که این تحقیقات “بزرگترین مطالعه در زمینه روانشناسی اخلاقی که تا به حال انجام شده است” محسوب میشود. وقتی وایس و بقیه، داستانهایی در مورد بازی ماشین اخلاقی نشر دادند، مشهور و همهگیر شد و از سالی که تاسیس شد و شروع به کار کرد، بیش از 40 میلیون تصمیم را ضبط و ثبت کرده است.
شریف در مکالمه تلفنی به من گفت:«اوباما یک بار در موردش صحبت کرد که به ما کمک کرد. بعد از آن تعدادی از یوتیوبرها ویدیوهایی از خودشان در حال انجام این بازی منتشر کردند. یک زوج که کارشان مرور و بازدید از بازیهای کامپیوتری است، یک ساعت و نیم وقت گذاشتند و در مورد تمام 13 سناریوی موجود در بازی ماشین اخلاقی صحبت کردند.»
او گفت که همکارانش که در نوشتن این مقاله با او همکاری کرده اند امیدوار هستند که تحقیقاتشان آژانسهای نظارتی و سازندگان خودروها را درمورد نحوه چگونگی برخورد با این مسئله ی اخلاقی آگاه کند – و به آنها نشان دهد چرا انقدر حیاتی و مهم است که آحاد مردم را در اینگونه تصمیمات مشارکت دهند.