پوشاک جزو عناصر فرهنگی است که در نخستین نگاه هر ناظری، تحلیل و بررسی می‌شود تا به کنه فرهنگ آن جامعه پی برده شود. ورود البسه اروپایی به کشورهای اسلامی از معضلاتی است که سالهای سال مسلمانان با آن درگیر بودند و هستند. آلبرتو موچی در متن زیر که در انسان‌شناسی و فرهنگ منتشر شده، سعی کرده تا از زاویه جدیدی به صنعت مد در کشورهای اسلامی بپردازد.

آناس سیلوود در سال ۲۰۰۰، از انگلیس به اردن رفت تا به تحصیل عربی بپردازد. قرار بود فقط چند ماه بماند، اما خیلی زود تصمیم گرفت که امان مکانی است که می‌خواست باشد. او عربی را آموخت، به اسلام گروید و ساکن آنجا شد.

او می‌گوید: «هر زمان که می‌خواستم به انگلستان برگردم، همین مشکل داشتم، به خاطر پوششم، مردم به من با خنده نگاه می‌کردند. این مسئله چندین بار تکرار شد و اینگونه بود که متوجه شدم، که باید تعداد زیادی از مسلمانان به لباس‌هایی با طراحی و دوخت بهتر نیازمند باشند».
مشاهدات سیلوود به سرعت به یک نهاد تجارتی بدل شد. در ۲۰۰۲، او شوکر؛ یکی از اولین سایت‌های تجارت الکترونیک در حوزه مد اسلامی برای تأمین نیازهای مسلمانان اروپا براساس لباس سنتی اسلامی را تأسیس کرد. این کار موفقیت‌آمیز بود. حجم فروش افزایش یافت و این کمپانی در ایالات متحده، خاورمیانه و شمال آفریقا توسعه یافت.

در آن زمان، آناس پیشگام بازار تقریباً بدون رقیب بود.

امروزه براساس گزارش سال جهانی اقتصاد مسلمانان تخمین زده شده که در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶، مصرف‌کنندگان مسلمان ۲۳۰ میلیارد دلار برای لباس هزینه کرده‌اند، عددی که پیش‌بینی می‌شود به ۳۲۷ میلیارد دلار هم برسد. یعنی بزرگ‌تر از جمع بازارهای فعلی لباس در انگلستان (۱۰۷ میلیارد دلار)، آلمان (۹۹ میلیارد دلار) و هند (۹۶ میلیارد دلار).

کسب و کار مد اسلامی
رفیع الدین شیکوه، فردی که پشت این مطالعه است، توضیح می‌دهد: «خرید لباس کلی توسط مصرف‌کنندگان مسلمان به طور مستقیم به مد اسلامی تبدیل نمی‌شود» اما انگیزه‌های بسیاری وجود دارد که باعث می‌شوند متوسط صنعت مد رو به رشد باشد».
این مسئله اول از همه به دلیل «اهمیت دین» در زندگی مردم است. در مقایسه با اروپا، جایی که تنها یک‌نفر از سه پاسخ دهنده دین را مهم می‌دانند [یعنی حدود ۳۰درصد]، یا ایالات متحده که این درصد در حدود ۵۰ درصد است، در اکثر کشورهای مسلمان ۸۸ درصد از جمعیت دین را مهم می‌دانند.
دوم به دلایل جمعیت‌شناختی بازمی‌گردد. متوسط سن در اکثر کشورهای اسلامی حدود ۳۰ سال ، در اروپا و آمریکا ۴۴ سال است. این مسئله مهم است که قدرت خرید مصرف‌کنندگان جوان در طول سال‌های اخیر افزایش یافته است.

دلیل سوم به انگیزه‌های مهم اقتصادی مربوط می‌شود. پیش‌بینی می‌شود تولید ناخالص داخلی کشورهای با اکثریت جمعیت مسلمان رشد متوسط ۴/۵ درصد در سال در مقایسه با ۵/۳ درصد اروپا و ایالات متحده در سال‌های آینده داشته باشد.

آخرین دلیل نیز آنست که ۲۹ درصد جمعیت جهانی در سال‌های منتهی به ۲۰۳۰ مسلمان خواهند بود.

اینها اعدادی هستند که به ظاهر نمی‌توان نادیده‌شان گرفت و با کمال تعجب شاید تعداد افراد شاغل در مد لباس، کارآفرینان و طراحان برای به دست آوردن این فرصتی که روز به روز در حال افزایش است، افزایش پیدا کنند.

از جمله این موارد مودانیسا Modanisa) )، یک پلتفرم تجارت الکترونیکی مستقر در ترکیه است که یکی از بزرگ‌ترین بازیکنان بازار امروز است.
مودانیسا که در سال ۲۰۱۲ توسط کریم توره تأسیس شد، لباس اسلامی را به حدود ۶۰ کشور جهان می‌فروشد. بیش از ۲۰۰ برند مد اسلامی کالاهای خود را در این پلتفرم ارائه می‌دهند . مصرف‌کنندگان آنچه را که می‌خواهند پیدا می‌کنند، سفارش می‌دهند و آن را در خانه خود تحویل می‌گیرند.
توره می‌گوید:«من به یاد می‌آورم وقتی فهمیدم این نیاز باورنکردنی وجود داشته است که برای شام به یک رستوران رفتم و در کنارم یک دختر و مادرش نشسته بودند که دقیقاً هردو یک لباس به تن داشتند. به هیچ وجه آنها نمی‌خواستند چیزهای مختلفی را برای منعکس کردن سبک خود داشته باشند».

از آن زمان، تجارت وی با سرمایه گذاری STC ، یک گروه سرمایه‌گذاری سعودی، ۵ میلیون دلار دریافت کرده و به عنوان تشکیلاتی برای سایر کارآفرینان و طراحان مد اسلامی، مشتاقانه روی بازار مؤثر بوده نامی برای خود ایجاد کرده است.

طراحان
رابیا.ز که طراح مد در امارات متحده عربی که در این زمینه باتجربه است و احتمالاً معروف‌ترین طراح مد در این مناطق باشد، می‌گوید:«من کارم را از ۲۰۰۱ برای خلق مد شروع کردم و به امارات برگشتم».

«من در آمریکا زندگی می‌کردم. درست پس از ماجرای ۱۱ سپتامبر بودکه بسیاری از دوستانم حجاب‌شان را به خاطر آن لحظه تاریخی از سر برداشتند. من آن را نمی‌خواستم و با یک پشتوانه در مد تصمیم گرفتم حجاب و پوششم را داشته باشم . مردم آن را دوست داشتند و بنابراین تصمیم گرفتم خلاقیتم را در اینترنت عرضه کنم».

«تقاضاهای مشتریان تاکنون قطع نشده و من مجبورم آنها را بپذیرم، من نمی‌توانم باور داشته باشم که کسی در میان زنان مسلمان نباشد که بتواند لباس برای‌شان طراحی کند».

نسلیان سویک، نویسنده کتابی درباره دگرگونی نقش زنان مسلمان و بنیان‌گزار مد ام‌لاین، مایل است تأکید کند چگونه زنان مسلمان، عموماً با چهره‌هایی یکنواخت بازنمایی می‌شوند که نمی‌توانند به انتخاب‌های شخصی قادر باشند در حالی که از دیدگاه تقاضای بازار، این حقیقت معنایی ندارد.
وی می‌گوید: «با معیارهای مشخصی از حیا، زنان مسلمان صدها نیاز مختلف دارند. همچنین، به این نکته مهم اشاره کنیم که چطور این نیازها در طول سال‌های گذشته افزایش یافته و تا حدودی پاسخ این زنان در سراسر جهان اسلام بیشترشدن فعالیت‌های عمومی، شاغل بودن و زندگی و فعالیت در خارج از خانه است».

تهیه نیازهای خاص و خواسته‌های فردی همان چیزی است که باعث شد دیلیارا صدریووا، یک مسلمان روسی، کارآفرین و طراح موفق در برند مد بلا کارما باشد.

او می‌گوید: «من کار لباس‌های اسلامی را به عنوان یک سرگرمی شروع کردم، چون آنها را برای خودم می‌خواستم. بیشتر لباس‌های اسلامی روسیه از ترکیه و شمال آفریقا می‌آمدند و چون مناسب آب و هوای ما نبودند من تصمیم گرفتم شروع کنم».

دو سال بعد، بلا کارما سالانه صدها ثوب لباس فروخت و در لندن، امارات متحده عربی و ترکیه فشن برگزار کرد. «من فکر می‌کنم راز [موفقیت]م، ظرافتی بود که با فرهنگ و سنت و نیازهای شخصی ترکیب شد. می‌دانم که در این مورد من خوب هستم: نیمی از مشتریان من زنان مسلمانی نیستند که استایل لباس‌شان شبیه مسلمانان باشد اما دنبال یک لباس موقر هستند».

کارآفرینان و طراحان محلی تنها کسانی نیستند که از گروه‌های متوسط مد پرش کرده‌اند. برند‌های بزرگ بین‌المللی مانند DKNY ، H&M و Uniqlo همه مجموعه‌هایی برای عرضه در بازار مسلمانان ایجاد کرده‌اند. اخیراً D&G از مجموعه اشیاء و حجاب خود رونمایی کرده و باعث برانگیختگی در دنیای مد و تجمل شده و برای دیگر طراحان قبلی الگویی شده است.

کارآفرین ایتالیایی پائولو کاستانزو، موسس گروه اینفینیتا و نماینده منطقه‌ای شورای مد و طراحی اسلامی، درصدد است وبسایتی برای مدهای تجملی برای مشتریان پولدار مسلمان راه‌اندازی کند.

او می‌گوید: «ما با سایر تولیدکنندگان خرد ایتالیایی توافق کردیم که تولیداتی با کیفیت بالا دارند. همچنین تیمی را با طراحان و بلاگرهای محلی برای فهم واقعی نیازهای بازار راه‌اندازی کرده‌ایم. برای مدت‌های طولانی مشتریان مسلمان، در بازار منفعل و برای انتخاب ناتوان بوده‌اند اما آنها اکنون فعال شده و ما هم نیاز دقیقی داریم که بدانیم آنها چه می‌خواهند، اگر نخواهیم آنها را از دست بدهیم».
رابیا زاگرس می‌گوید:« من برای برندهای فشن خارجی که به صنعت مد وارد شده‌اند خوشحالم. معنی‌اش اینست که انتخاب‌های بیشتری برای مشتریان وجود دارد. اما دوست دارم شبیه برندهای بزرگ به این بازار به مثابه بازاری برای پول‌درآوردن نگاه نکنم. من روحم را در کار قرار داده‌ام، این شیوه‌ایست که زنان مسلمان را توانمند می‌کند و به آنان فرصت انتخاب می‌دهد و کمک می‌کند تا خودشان را اظهار کنند و باید در این مسیر باقی بمانند.

منبع:

Https://Www.Aljazeera.Com/Indepth/Features/2016/01/Booming-Muslim-Fashion-Industry-160124132747636.Html