سیاست و اقتصاد |سیاست | مارکسیسم

| طی یک دهه اخیر سیاستمدارانی با ایده‌های چپ که البته  بیشتر رنگ و بوی سوسیالیستی دارد، در بخش‌های مختلف مثل شورای شهر، کنگره و حتی رقابت‌های ریاست جمهوری ظهور کرده اند.

جامعه آمریکا از پایان جنگ جهانی دوم تاکنون هیچ گاه به لحاظ طبقاتی به این میزان دچار شکاف نبوده و خشم توده مردم علیه سرمایه داران، سیاستمداران در خدمتِ این سرمایه داران و سیستم اقتصادی و سیاسی جامعه به این میزان عمیق نبوده است. شکاف نژادی نیز نه تنها با سرکار آمدن اوباما- که خود یک سیاه پوست بود و وعده کاهش این شکاف را می‌داد- کاهش نیافت، بلکه تشدید و در مواردی طبقاتی شد. این وضعیت بر بستر کاهش قدرت امپریالیسم آمریکا طی دو دهه اخیر در عرصه‌های سیاسی، نظامی ‌و اقتصادی پیش آمده است.

بخش زیادی از سرمایه داران به سرکار آمدن ترامپ کمک کردند تا شاید قدرت از دست رفته امپریالیسم آمریکا را برگردانده و خطر به چپ رفتن بیشتر آمریکا را سد کنند اما به نظر می‌رسد که این روند از سال‌ها پیش به وجود آمده و ادامه خواهد یافت. در این مطلب قصد داریم به حضور چپ‌ها و افرادی با ایده‌های چپ گرایانه در ساختارهای رسمی‌ سیاسی ایالات متحده بپردازیم.

چپ گرایان حاضر در سیستم سیاسی آمریکا

اگرچه چپ به معنای مارکسیستی و کمونیستی آن جایگاه خاصی در سیستم سیاسی آمریکا ندارد، اما طی یک دهه اخیر سیاستمدارانی با ایده‌های چپ که البته  بیشتر رنگ و بوی سوسیالیستی دارد، در بخش‌های مختلف مثل شورای شهر، کنگره و حتی رقابت‌های ریاست جمهوری ظهور کرده اند. در این بخش به معرفی چند چهره شاخص در بین این افراد با تاکید بر سندرز که شهرت بیشتری پیدا کرده است، خواهیم پرداخت.

• کشاما سوانت

یکی از اتفاقاتی که به عنوان حرکت به چپ در سیاستمداران آمریکا شناخته می‌شود، انتخاب کشاما سوانت، عضو حزب سوسیالیست آلترناتیو، به عنوان عضوی از شورای شهر سیاتل، در واشنگتن است که نماینده مجلس قانون گذاری در این شهر می‌باشد. این شورا تحت تاثیر سوانت در اولین اقدام کارگر پسند خود حداقل دستمزد 15 دلار در ساعت را برای کارگران بخش عمومی‌در شهر به تصویب رساند. این امر در چندین ایالت دیگر نیز تکرار شد.

• آلکساندریا اوکاسیو کورتز

آلکساندریا اوکاسیو کورتز، یک دموکرات سوسیالیست در انتخابات مقدماتی حزب دموکرات آمریکا در نیویورک بر رقیب خود جو کراولی که از او به عنوان رهبر آتی این حزب در کنگره نام برده می‌شد پیروز شده است. [1]این شکست به گفته تحلیلگران باعث بروز تغییراتی در حزب دموکرات آمریکا خواهد شد. خانم اوکاسیو کورتز گفته است زمان تغییرات نسلی، نژادی و ایدئولوژیکی در حزب دموکرات فرا رسیده است. وی از پوشش سلامت همگانی، شهریه رایگان دانشگاه‌ها و اصلاحات در سیستم عدالت کیفری حمایت می‌کند.

• برنی سندرز: مشهور ترین سیاستمدار چپ گرای کنونی آمریکا

برنی سندرز سناتور ایالت ورمونت در سنای ایالات متحده آمریکا است که برای نخستین‌بار در ۳ ژانویه ۲۰۰۷ به عضویت این مجلس درآمد. او یکی از نامزدهای حزب دموکرات برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا بود که در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۶ به نفع هیلاری کلینتون از رقابت‌ها کنار کشید. سندرز به خاطر ایده‌های متفاوت و انتقاداتش از نظام سرمایه داری و سرمایه داران در آمریکا طی رقابت‌های اولیه برای ریاست جمهوری سال 2016 آمریکا به شهرت رسید. در ادامه به بررسی ایده‌های چپ گرایانه و فعالیت‌های سیاسی وی پرداخته خواهد شد.

• سندرز در دانشگاه شیکاگو به اتحادیه سوسیالیستی خلق جوان، شاخه جوانان حزب سوسیالیست آمریکا پیوست و به عنوان یک سازمان دهنده دانشجویان برای کنگره برابری نژادی و جنبش حقوق مدنی سیاهپوستان آمریکا فعال بود.
• وی فعالیت حرفه ای سیاسی خود را در ۱۹۷۱ به عنوان عضوی از حزب اتحادیه آزادی که منشأ آن جنبش ضد جنگ و حزب خلق بود شروع کرد.
• سندرز در سال ۱۹۸۰ به شهرداری برلینگتون در ایالت ورمونت که پرجمعیت‌ترین شهر این ایالت بود، برگزیده شد. سندرز در دوران شهرداری خود را سوسیالیست خواند و در مطبوعات نیز چنین توصیف می‌شد. در دور اول شهرداری او، هوادارانش ائتلاف ترقی خواه را شکل دادند که بعداً حزب ترقی خواه ورمونت جایگزین آن شد.
• در ۱۹۹۰ او به نمایندگی حوزه انتخابیه کلی ورمونت در مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا برگزیده شد. واشینگتن پست پیروزی او را به عنوان نخستین راهیابی یک سوسیالیست به مجلس نمایندگان توصیف کرد.
• وی از سال 2007 تا سال 2019 به عنوان یکی از دو سناتور ایالت ورمونت فعالیت کرد.
• سندرز در سال 2015 کمپین خود را برای انتخابات ریاست جمهوری 2016 آغاز کرد و اصلی ترین رقیب وی در حزب هیلاری کلینتون بود که در نهایت به نفع او از این رقایت‌ها کنار رفت. دیدگاه‌های مطرح شده توسط وی که نظام سرمایه داری را زیر سوال می‌برد و رنگ و بوی چپ داشت، باعث شهرت بیش از پیش او شد.

دیدگاه‌های انتقادی سندرز

سندرز از همان اوایل جوانی دیدگاه‌های انتقادی و چپ گرایانه ای در زمینه توزیع نابرابر ثروت و فاصله طبقاتی داشت و این دیدگاه‌ها را در قالب کتاب و یا سخنرانی‌های خود مطرح می‌نمود. مهم ترین این دیدگاه‌ها که به واسطه حضور او در رقابت‌های انتخاباتی بیشتر شنیده شد شامل موارد زیر است.

انتقاد سندرز به سرمایه داران جهانی: سندرز معتقد است که جهان را ثروتمندان و سرمایه داران اداره می‌کنند. او بر این باور است که شش فرد ثروتمند دنیا به اندازه نیمه فقیر کل جمعیت جهان، یعنی ۳.۷ میلیارد نفر دارایی دارند. او می‌گوید به اقتصاد جهانی نیاز داریم که برای همه کارآمد باشد؛ نه فقط برای شرکت‌های چندملیتی و افراد بسیار ثروتمند.

انتقاد به توزیع نابرابر ثروت در آمریکا: سندرز در کتاب «انقلاب ما؛ آینده‌ای که باید باور داشته باشیم» به بررسی بحران طبقه متوسط در این کشور پرداخته است. وی معتقد است فاصله طبقاتی هر روز در آمریکا بیشتر شده و به این ترتیب طبقه متوسط ضعیف تر خواهد شد. بر اساس گزارش مرکز تحقیقاتی پیو نیز که در دسامبر سال ۲۰۱۵ میلادی منتشرشده و مبتنی بر تحلیل داده‌های دولتی است، در مدت چهار دهه گذشته طبقه متوسط آمریکا پیوسته در حال کوچک شدن بوده است.

“سندرز معتقد است که جهان را ثروتمندان و سرمایه داران اداره می‌کنند. او بر این باور است که شش فرد ثروتمند دنیا به اندازه نیمه فقیر کل جمعیت جهان، یعنی ۳.۷ میلیارد نفر دارایی دارند. او می‌گوید به اقتصاد جهانی نیاز داریم که برای همه کارآمد باشد؛ نه فقط برای شرکت‌های چندملیتی و افراد بسیار ثروتمند.“

انتقاد  از وال استریت و شرکت‌ها و صنایع بزرگ: سندرز اعتقاد دارد پیشرفت واقعی اجتماعی در این کشور به وجود نخواهد آمد مگر اینکه ما شجاعت تسخیر وال‌استریت، شرکت‌های بیمه، شرکت‌های دارویی، مجتمع‌های نظامی، صنعت سوخت فسیلی، صنعت زندان و سایر نیروهایی را که حرص و طمع دارند داشته باشیم. او با انتقاد از رقیب هم حزبی اش هیلاری کلینتون به واسطه نزدیکی به سرمایه داران وال استریت گفت که کلینتون روح خود را به وال استریت فروخت.

جمع بندی

همان طور که ذکر شد طی دو و به ویژه یک دهه اخیر انتقاداتی به نظام سرمایه داری آمریکا که خود را مهد لیبرالیسم و سرمایه داری می‌داند مطرح شده است، این انتقادات از یک سو مردمی ‌و در قالب جنبش تسخیر وال استریت مطرح شده بود و از طرفی از جانب سیاستمدارانی گفته شده که موفق شده اند به ساختار رسمی ‌سیاسی در آمریکا راه پیدا کنند. آن‌ها از طریق تریبونی که در اختیار دارند، انتقادات خود را از این نظام اعلام کرده اند.

این انتقادات اگرچه در حال حاضر بسیار پراکنده است اما می‌تواند در ادامه تاثیرات خود را بر تعدیل و یا اصلاح این نظام بگذارد. برنی سندرز اعلام کرده است که در سال 2020 در انتخابات ریاست جمهوری شرکت خواهد کرد پیروزی او می‌تواند منجر به روی کار آمدن اولین رئیس جمهور تاریخ امریکا با دیدگاهی انتقادی و چپ باشد. البته نباید فراموش کرد که این تنها آغاز راه است.

[1] http://www.bbc.com/persian/world-44627442