| به نظر می‌رسد که استفاده از عبارات مذهبی در آمریکا تا حد زیادی به دلایل سیاسی بوده است. شاید آبراهام لینکلن حدوداً یک قرن قبل از اینکه کنگره ما به خدا اعتقاد داریم را به عنوان شعار ملی تصویب کند، ماهیت چنین اقداماتی را دریافته بود.

در فوریه سال 1955 میلادی، دوایت آیزنهاور در افتتاحیه طرحی به نام‌ «بازگشت به خدا»¹ در جمع ارتشیان آمریکا، چنین بیان می‌دارد:

«بدون خدا، هیچ شکلی از دولت و سبک زندگی آمریکایی نمی‌توانست به وجود آید. پذیرش وجود برتر، اولین و مهم‌ترین تجلی آمریکانیزم² است.»

اِنسون استوکس³، مورخ آمریکایی، در کتاب خویش به نام کلیسا و دولت در ایالات متحده، این سخنرانی و حوادثی را که پس از آن رخ داد، نتیجه مستقیم بحرانی که جامعه در آن قرار داشت می‌داند و گواهی بر این می‌داند که احساسات آن ملت می‌بایست از طریق روحیه دینی تقویت می‌شد. نباید چنین برداشتی را، یک فهم و تفسیر شخصی تلقی کرد؛ چراکه چنین ضرورتی به طرز صریحی از جانب سیاست‌مداران آمریکا ابراز می‌شد. اما چنین ضرورتی از کجا نشأت می‌گرفت؟ اندکی دقت به تاریخ درج شده در سطر نخست تا حد زیادی پاسخ این پرسش را مشخص خواهد کرد. بله، همانگونه که پیداست چنین رخدادها و تحولاتی در نقطه اوج جنگ سرد به وقوع پیوسته‌اند.

اقدامات دولت برای تقویت روحیه دینی

در بحبوحه جنگ سرد و بین سال‌های 1955 تا 1957، دولت آمریکا اقداماتی را برای تزریق روحیه دینی به ملت خویش انجام داد. اعلام رسمی روز ملی دعا⁴ (اولین پنج شنبه ماه مه)، اضافه کردن عبارت «تحت لوای خداوند»  به سوگند وفاداری به پرچم و نهایتاً و مهم‌تر از همه درج عبارت «ما به خدا اعتقاد داریم» روی سکه و پول رایج کشور در سال 1956 و اعلام عبارت فوق به‌عنوان شعار ملی ایالات متحده در سال بعد از جمله چنین اقداماتی بود. اما درج این عبارات چه کمکی به ملت آمریکا که در حال مبارزه با کمونیسمی که هر روز در حال گسترش بود می‌کرد؟! سخنان آیزنهاور دراین‌باره کاملاً روشن کننده موضوع خواهد بود: «پدران بنیانگذار این نکته را پذیرفته بودند که حقوق انسان‌ها نشأت گرفته از اراده الهی است و به همین دلیل در اعلامیه استقلال بیان داشتند که هدف دولت تضمین حقوق انسان‌هاست.» در مقابل چنین کشوری، به عقیده وی، دولتی قرار داشت که معتقد بود: «حقوق مردم توسط حکومت به آن‌ها اعطا شده و به همین دلیل نیز  به راحتی –و ضرورتاً- توسط دولت می‌توان آن‌ها را از حقوقشان محروم کرد.» در ادامه اشاره خواهیم کرد که در جهان آمریکایی نیز در مواردی دولت حقوق و آزادی‌های افراد را نقض نموده است؛ خصوصاً در ارتباط با حقوق مندرج در قانون اساسی درباره منع حمایت از دین یا عقیده خاص.

ما به خدا اعتقاد داریم ( We Trust In God)

دونالد ترامپ در هشتم فوریه 2019 در مراسم صبحانه دعای ملی، ملت آمریکا را  «ملت مؤمنان»⁵ خواند. وی در ادمه بیان کرد که درج عبارت ما به خدا اعتقاد داریم روی پول رایج کشور، نشان داهنده سبک و روش خاص آمریکایی برای بیان این نکته است که: «ایمان و خانواده، و نه حکومت و بوروکراسی، نقطه ثقل زندگی آمریکایی‌ها هستند.»  اما سخن از خداوند و ایمان و به خصوص عبارت ما به خدا اعتقاد داریم نه تنها به 63 سال قبل و تصویب قانون درباره درج عبارت «ما به خدا اعتقاد داریم» بر روی پول ملی و اعلام آن به‌‌عنوان شعار ملی، بلکه به قرن هفدهم و دوران مستعمرگی باز می‌گردد. در سال 1694 کارولینا بر روی سکه‌های خویش عبارت « خداوند کارولینا و اربابان مالک را حفظ نماید» را درج کرد؛ سایر ایالات نیز به تقلید از کارولینا اقداماتی از این دست را انجام دادند. اما نخستین مباحث جدی در این‌باره پس از استقلال در سال 1861 و در سال‌های آغازین جنگ‌های داخلی طرح شد. در آن سال‌ با درج چنین عباراتی روی سکه‌‌های پول با هدف اینکه «شمالی‌ها را دربرابر جنوبی‌ها تحت پوشش نوعی حمایت الهی قرار دهند»، توسط کنگره موافقت شد.

در سال‌های ریاست جمهوری تئودور روزولت، درج هرگونه عبارت مذهبی بر روی سکه‌ها ممنوع شد. در سال 1908 پس از خواست وی به جمع‌آوری انجیل‌ها در مدارس، روزنامه New York Sun  شعری را در حمایت از وی منتشر می‌نماید:

«ما به خدا اعتقاد داریم!

[اما] روی سکه‌هایمان!

خداوند مورد نیاز این ملت نیست

ما یک سیستم اداری شکوهمند داریم

و او برای تمامی نسل‌ها کافی است…

تدی ما…»

به‌ هر روی طرح دوباره چنین مباحثی تا شروع جنگ سرد به حالت تعلیق درآمد و در آن سال‌ها دوباره بازگشت به معنویات ضرورت می‌یابد! جالب اینکه سیاست‌مداران آمریکایی به صراحت هدف خویش را از طرح چنین مباحثی بیان می‌داشتند. چارلز بنت⁶ نماینده فلوریدا در مجلس نمایندگان در سال 1957 و در زمان تصویب قانون مربوط به تغییر شعار ملی، در نطقی مشهور بیان می‌کند : «در این روزها که کمونیسم امپریالیست و ماتریالست در پی حمله و نابودی آزادی است، ما باید به دنبال راه‌هایی برای تقویت بنیان‌های آزادی خویش باشیم… هیچ ملتی نمی‌تواند قوی باشد جز [در سایه] قدرت خداوند و امن باشد جز در پناه امنیت او.»

“ به نظر می‌رسد که استفاده از عبارات مذهبی در آمریکا تا حد زیادی به دلایل سیاسی بوده است.  بد نیست که اشاره‌ای به رأی دیوان در پرونده Lynch v. DonneU داشته باشیم؛ در این پرونده دیوان اذعان می‌دارد که استفاده از چنین عباراتی برای مواجهه با بحران‌هایی است که بر اساس فرهنگ عادی ما قابل حل نیست و نیاز به تزریق روحیه و الهام بخشیدن وجود دارد. شاید آبراهام لینکلن حدوداً یک قرن قبل از اینکه کنگره ما به خدا اعتقاد داریم را به عنوان شعار ملی تصویب کند، ماهیت چنین اقداماتی را دریافته بود. “

معنویت‌گرایی تضییع کننده حقوق؟

شاید کمتر کسی از اصل جدایی کلیسا از دولت در نظام سیاسی آمریکا بی‌اطلاع باشد؛ به راستی در چنین نظامی درج چنین عباراتی بر روی پول رایج کشور و انتخاب آن به‌عنوان شعار ملی چه توجیه حقوقی و قانونی دارد؟ نکته جالب اینکه، بر اساس اصلاحیه نخست قانون اساسی آمریکا : «کنگره در خصوص ایجاد مذهب، یا منع پیروی آزادانه از آن یا محدود ساختن آزادی بیان یا مطبوعات یا حق مردم برای برپایی اجتماعات آرام و دادخواهی از حکومت برای جبران خسارت، هیچ قانونی وضع نمی‌کند.»

تا کنون دعاوی متعددی در دیوان عالی آمریکا با ادعای نقض متمم نخست قانون اساسی طرح شده است؛  دعوای طرح شده توسط مایکل نیودو⁷  درباره درج عبارت ما به خدا اعتقاد داریم روی دلار، آخرین مورد از این دسته دعاوی است. هرچند در این مورد دیوان عالی صرفاً دعوا را رد کرده و هیچ نظری نداده است اما رویه سابق این نهاد مؤید عدم وجود یک انسجام عقیده در خصوص انطباق چنین اعمالی و به خصوص درج عبارت ما به خدا اعتقاد داریم بر روی دلار است. دیوان برای توجیه عدم مغایرت ( و نه مطابقت) درج عبارت فوق با قانون اساسی، با استناد به تفاسیری ظاهراً سکولار، بین مواردی که ابراز اعتقاد به خدا ناشی از عرف بوده از مواردی که ابراز اعتقادات دینی، ناشی از تصمیمات جدید است تفاوت قائل شده است.

مورد اول به گفته دیوان، صرفاً ناشی از تشریفات و تهی از هرگونه جنبه قوی دینی است، مانند عبارت آخر سوگند ریاست جمهوری (خداوندا مرا یاری کن) و بیانیه آغازین تمامی دادگاه‌ها ( خداوندا این دادگاه را در پناه خویش حفظ کن) اما مورد دوم، درواقع نوعی ابداع است (مثلاً الزام خواندن انجیل و دعا در آغاز ساعات کار روزانه مدارس) و صرفاً مورد دوم را خلاف قانون اساسی اعلام کرده است. در پرونده Abington Township v. Schempp با تفکیک بین اعمال تشریفاتی که توسط افراد بالغ اداره می‌شوند و فعالیت‌های سازمان‌یافته‌ی دولتی برای تلقین دینداری به کودکانی که هنوز اعتقادات دینی منسجمی در آن‌ها شکل نگرفته، صرفاً حالت دوم را خلاف قانون اساسی بیان داشته است.

در پرونده Wooley v. Maynard دیوان عالی درج عبارت ما به خدا اعتقاد داریم بر روی پلاک خودروها را خلاف قانون اساسی علام کرده است؛ در همان پرونده دیوان با مقایسه درج عبارت فوق روی پلاک خودروها و سکه و پول رایج، بیان می‌کند که: « درج عبارت ما به خدا اعتقاد داریم روی پول که دائما دست به دست می‌شود، به نحو قابل توجهی با وضعیت درج آن روی پلاک خودروها که به طور مستقیم نشان دهنده مالک آن است تفاوت دارد… . پول معمولاً در جیب یا کیف پول حمل می‌شود و فرد حامل آن ملزم به تبلیغ محتوای آن نیست… . اینکه یک فرد آتئیست پولی را که روی آن عبارت ما به خدا اعتقاد داریم حمل می‌کند، به هیچ وجه مؤید اعتقاد آن فرد به خدا نیست…».  به نظر می‌رسد که دیوان عالی از ارائه استدلالی قوی مبنی بر عدم مغایرت عبارت مورد نظر با قانون اساسی عاجز مانده است.

به نظر می‌رسد که استفاده از عبارات مذهبی در آمریکا تا حد زیادی به دلایل سیاسی بوده است.  بد نیست که اشاره‌ای به رأی دیوان در پرونده Lynch v. DonneU داشته باشیم؛ در این پرونده دیوان اذعان می‌دارد که استفاده از چنین عباراتی برای مواجهه با بحران‌هایی است که بر اساس فرهنگ عادی ما قابل حل نیست و نیاز به تزریق روحیه و الهام بخشیدن وجود دارد. شاید آبراهام لینکلن حدوداً یک قرن قبل از اینکه کنگره ما به خدا اعتقاد داریم را به عنوان شعار ملی تصویب کند، ماهیت چنین اقداماتی را دریافته بود. وی که رئیس جمهور ایالات متحده در دوران جنگ‌های داخلی بود، پس از تصمیم کنگره به درج عبارت مورد نظر بر روی سکه‌ها، بیان داشت که:

«هر دو یک انجیل را می‌خوانند و یک خدا را ستایش می‌کنند و هر یک خدای از خدای خویش، علیه دیگری استمداد می‌طلبند… دعای هر دو نمی‌توانست مستجاب شود و به همین علت هیچ یک به صورت کامل به خواسته‌هایشان نرسیدند.»

¹Return to God

² Americanism

³ Anson Phelps Stokes

⁴ National Day of Prayer

⁵ Nation of Believers

⁶ Charles E. Bennett

⁷ Michael Newdow